Uticaj brzine na bezbednost u saobraćaju
Povrede u saobraćaju svrstavaju se u tri vodeća uzroka smrti u svetu, u starosnoj grupi od 5 do 44 godine. U poslednjih deset godina u Republici Srbiji, u saobraćajnim nezgodama prosečno godišnje pogine 800 ljudi, dok više od 19.000 ljudi biva povređeno.
Brzina u saobraćaju
Nepropisna i neprilagođena brzina kretanja učesnika u saobraćaju dovodi do saobraćajnih nezgoda sa poginulim, povređenim licima i materijalnom štetom, ali doprinosi i značajnom povećanju buke i izduvnih gasova.
Nepropisna brzina je u direktnoj vezi sa nepoštovanjem ograničenja brzine, dok je neprilagođena brzina u vezi sa brzinom koja ne odgovara trenutnim uslovima odvijanja saobraćaja (vremenski uslovi, preglednost, uslovi saobraćajnog toka i sl.).
Statistički podaci na nivou Republike Srbije pokazuju da se brzina, kao uticajni faktor, prepoznaje kod jedne trećine svih saobraćajnih nezgoda i kod više od 50% smrtnih ishoda u saobraćajnim nezgodama.
Brzina je otežavajući faktor u svim nezgodama. Broj i težina saobraćajnih nezgoda raste kako se povećava brzina. Velike brzine skraćuju vreme koje vozači imaju na raspolaganju za identifikaciju i obradu podataka, kao i vreme za donošenje odluka u vezi sa reakcijama i, konačno, da izvrše određenu radnju.
Naknada štete na vozilu nakon saobraćajne nesreće – pročitajte više OVDE
Problem prebrze vožnje povećava se sa razvojem automobilske industrije, jer je maksimalna brzina koju su novi automobili u stanju da ostvare, u mnogim slučajevima, čak dvostruko veća od postojećih ograničenja brzine u vangradskim područjima. Zbog toga je veći izazov ubediti vozače da voze u okviru propisanih ograničenja brzine.
Osnovni pristup promeni ponašanja vozača sklonim prekoračenju brzine jeste preduzimanje dodatnih mera prevencije, edukacije i represije.
Koja je uloga brzine u saobraćajnim nezgodama?
Teoretski, brzina igra ulogu u svakoj saobraćajnoj nesreći. Međutim, veoma je teško odrediti broj saobraćajnih nezgoda u kojima je prevelika brzina glavni uzrok.
U svakom slučaju, rizik od saobraćajne nesreće je veći ako je brzina veća! Ovo je jedan od razloga što su postavljena ograničenja brzine. Međutim, čak i kada je u okvirima dozvoljenih vrednosti, brzina koja nije prilagođena uslovima na putu, može biti veoma opasna (npr. u slučaju kiše, magle ili velikog obima saobraćaja).
Naplata štete za povrede u saobraćaju – pročitajte više OVDE
Kakav je odnos između apsolutne brzine i opasnosti od sudara?
Kakav je odnos između apsolutne brzine i opasnosti od sudara?Odnos između brzine i stope sudara je manje direktan i mnogo komplikovaniji od odnosa između brzine i intenziteta sudara. Veliki broj studija bavio se odnosom između apsolutne brzine i stope sudara. Bez obzira na korišćeni istraživački metod, gotovo sve studije su dovele do zaključka da se odnos između brzine i stope sudara najbolje može opisati kao funkcija snage: stopa sudara raste kada se povećava brzina i obrnuto.
Prema istraživanjima, smanjenjem srednje brzine za 1 km/h, broj smrtno stradalih će biti smanjen za 4%, a broj teško povređenih za 3%. S druge strane, ako se broj vozača koji ne poštuju ograničenje brzine dvostruko poveća, rizik nastanka nezgode se povećava za 10%.
Kakav je odnos između brzine i težine sudara?
Tokom proteklih decenija, vozila su postala bolje opremljena (vazdušnim jastucima, pojasevima itd.) kako bi apsorbovala energiju koja se oslobađa u slučaju sudara, štiteći putnike. Međutim, brzina je i dalje veoma važna za ishod sudara – što je brzina prilikom sudara veća, teže su i povrede do kojih dolazi i veća materijalna šteta koja nastaje.
Postupak naknade štete posle saobraćajne nezgode – pročitajte više OVDE
Koji učesnici u saobraćaju su u najvećem riziku od povreda?
Osim brzine, i masa uključenih vozila je važna za ishod sudara. U sudaru između dva vozila različitih masa, putnici iz lakših vozila su uglavnom u znatno gorem položaju od onih u težim vozilima. Razlika u masi određuje koje vozilo apsorbuje koji deo oslobođene energije. Uopšteno govoreći, apsorpcija energije je obrnuto proporcionalna masi vozila. Mase vozila se mogu enormno razlikovati. U tom smislu, ilustrativan je primer odnosa kamiona i automobila.
Nekompatibilnost u sudaru između ranjivih učesnika u saobraćaju i bilo koje vrste motornih vozila je potpuno drugačijeg reda. Pešaci, biciklisti i motociklisti nemaju „kavez od gvožđa“ koji može da apsorbuje deo energije koja se oslobađa u slučaju sudara. Na primer, prilikom sudara između automobila i biciklista ili pešaka, stopa preživljavanja poslednja dva, smanjuje se enormno kako se povećava brzina automobila u sudaru.
Prema najnovijim studijama, udar putničkog vozila koje se kreće brzinom od 20 km/h prežive skoro svi pešaci; oko 90% pešaka preživi udar pri brzini od 40 km/h; pri brzini vozila od 80 km/h broj preživelih je manji od 50%, dok će udar vozila koje se kreće brzinom od 100 km/h, preživeti samo 10% pešaka.
